Geleceğimizi Tehtit Eden Çöp Adalar

Geri dönüşüm süresinin çok uzun olması nedeni ile artan doğa kirliliğinin sorumlularının başında sayılan plastikler, Pasifik Okyanusu’nda neredeyse ülkemizin yüz ölçümü büyüklüğünde çöp adaların oluşmasına neden oldu.

Mikroplastikler, doğada öylesine çoğalmış durumdalar ki onlardan kaçmamız neredeyse imkansız. Doğada serbest olarak bulunan mikroplastik miktarı, bu şekilde artmaya devam ederse 2050 yılına gelindiğinde, okyanuslardaki mikroplastik kütlesi, balık kütlesini aşabilir.

Okyanuslara yayılan mikroplastikler, deniz canlılarının dokularına ve oradan da kara hayvanlarına sirayet ederek tüm ekosisteme yayılıyor. Bunun insan sağlığını uzun vadede nasıl etkileyeceği ile ilgili araştırmalar devam ediyor. Su arıtma işlemleri bile suyun mikroplastiklerden arınmasını sağlamıyor. Ghent Üniversitesi’nde yapılan araştırmada, Avurpa’da sıradan bir deniz ürünü tüketicisinin vücuduna yılda ortalama 11.000 adet mikroplastik girdiği tespit edilmiştir.

Okyanus kirliliğinin en önemli sebeplerinden biri de petrol ürünlerini taşıyan tanklardan, petrol rafinelerinden veya hatlarından okyanuslara büyük oranda petrol dökülmesi.

Dünya genelinde bir yılda üretilen 300 milyon ton plastiğin yaklaşık 8 milyon tonu rüzgâr, akıntı, kanal ve gelgit yoluyla okyanuslara taşınıyor. Bu plastiklerin okyanusta çözünmesiyse 1000 yılı bulabiliyor. Okyanus yüzeyinde kalan veya küçük parçacıklara ayrılan plastikler, deniz canlıları tarafından yiyecek olarak algılanıp tüketilebiliyor. Bu da zamanla canlıların ölümüne sebep oluyor. Bazen de plastikler canlıların vücutlarına takılıp kalabiliyor. Bu durum canlıların yaralanmalarına sebep olurken hareket etmelerini de engelliyor. Okyanuslardaki plastik kirliliğinden en çok deniz kaplumbağaları, yunuslar, balıklar, köpekbalıkları, yengeçler ve deniz kuşları etkileniyor.

Okyanustaki mercanlar ve kabuklu canlıların kabukları kalsiyum karbonattan oluşur. Bu canlıların kabuklarına sertlik sağlayan kalsiyum karbonat onları dış etkenlerden korur. Okyanusta gittikçe azalan serbest karbonat iyonları ise canlıların bu iyonu kullanamamasına ve tam olarak gelişememelerine neden olur. Örneğin son zamanlarda yapılan araştırmalar okyanus asitleşmesinden dolayı karbonatı yeterince kullanamayan mercan resiflerinin (kayalıklarının) farklı hastalıklara maruz kalabileceğini gösteriyor.